Με ένα εμβληματικό πιλοτικό έργο στον τομέα της εκπαίδευσης τίθεται σε εφαρμογή η νέα Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά (ΕΣΚΕ Ρομά) 2021-2030. Η ΕΣΚΕ Ρομά 2021-2030 εκπονήθηκε από τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της ως αρμόδιου φορέα για το συντονισμό και την παρακολούθηση των πολιτικών κοινωνικής ένταξης των Ρομά σε εθνικό επίπεδο και Εθνικού Σημείου Επαφής για θέματα Ρομά, ακολουθώντας τις ευρωπαϊκές συστάσεις και κατευθύνσεις. Η νέα στρατηγική στόχευση προβλέπει συνέργειες και συντονισμό με τα συναρμόδια υπουργεία καθώς και στρατηγικές συνεργασίες με βασικούς εμπλεκόμενους φορείς σε συγκεκριμένα ζητήματα για το σχεδιασμό και την υλοποίηση παρεμβάσεων στα διαφορετικά πεδία κοινωνικής ένταξης των Ρομά.
Καθώς το ζήτημα της ένταξης και παραμονής των παιδιών Ρομά στην εκπαίδευση αποτελεί κομβική προτεραιότητα στο πλαίσιο της νέας Στρατηγικής, ξεκινά η υλοποίηση του προγράμματος χορήγησης βραβείων επιμελούς φοίτησης σε μαθητές Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ρομά, κατόπιν συστηματικής και πολύμηνης συνεργασίας της Γενικής Γραμματείας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών και των αρμοδίων υπηρεσιών του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων. Στόχος του έργου είναι να συμβάλει στην αντιμετώπιση του φαινομένου της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου και την ενθάρρυνση συμμετοχής, επιμελούς φοίτησης και προσέλκυσης των Ρομά μαθητών και μαθητριών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Στην Ελλάδα, το ποσοστό παιδιών Ρομά σε ηλικία υποχρεωτικής εκπαίδευσης τα οποία φοιτούν στο σχολείο ανέρχεται σε 69 %, ενώ το ποσοστό των νέων ηλικίας 18-24 ετών που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο είναι το υψηλότερο μεταξύ των 9 κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, φτάνοντας το 92%. Οι περισσότεροι Ρομά, 12 ετών και άνω, εγκαταλείπουν το σχολείο και η σχολική φοίτηση καθίσταται ασυνεπής, λόγω ποικίλων παραγόντων, όπως η μετακίνηση, η απόσταση από το σχολείο, η έλλειψη κατάλληλης και μόνιμης στέγης, οι πρώιμοι γάμοι, η παιδική εργασία κλπ. Επίσης, το 42% των Ρομά ηλικίας 16 – 24 ετών δεν έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση, ενώ μόλις το 9% των παιδιών Ρομά φοιτούν στο Λύκειο (ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση). (FRA MIDIS IΙ, 2016).
Αναγνωρίζοντας την σοβαρότητα της υφιστάμενης κατάστασης και ως συμπλήρωση των ισχυόντων πολιτικών, μέτρων και παρεμβάσεων που εφαρμόζονται ήδη από το ΥΠΑΙΘ στον τομέα της συμπεριληπτικής εκπαίδευσης, η δράση αυτή εστιάζει στην κινητοποίηση και επιβράβευση των μαθητών και μαθητριών Ρομά για την ενεργή και επιμελή φοίτηση και την επιτυχή ολοκλήρωση του σχολικού έτους στο οποίο φοιτούν. Η δράση θα εστιάσει στη διαρκή ευαισθητοποίηση σε όλη τη χώρα των δυνητικών ωφελούμενων Ρομά για την ολοκλήρωση της ς δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με τη συμβολή δικτύου πρεσβευτών αλλά και διαμεσολαβητών και Παραρτημάτων Ρομά των Δήμων της χώρας. Το έργο με προϋπολογισμό ύψους 2.134.200,00 € αφορά στη χορήγηση οικονομικού βραβείου αποκλειστικά σε κατ΄ εκτίμηση 2.000 μαθητές και μαθήτριες Ρομά οικογενειών – δικαιούχων του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος (ΕΕΕ), με την καταβολή 80 ευρώ ανά μήνα, μέχρι 9 μήνες που διαρκεί το σχολικό έτος και έως του ανώτατου ποσού των 720 Ευρώ για κάθε ωφελούμενο. Αφορά μαθητές και μαθήτριες Ρομά σε Γυμνάσια, Λύκεια και Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας του σχολικού έτους 2021-2022 και υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση του ΕΠ «ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ» 2014-2020.
Ο Γενικός Γραμματέας Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας κ. Γεώργιος Σταμάτης δήλωσε «Έχει αναγνωριστεί διεθνώς ότι τα άτομα που δεν ολοκληρώνουν τουλάχιστον την υποχρεωτική εκπαίδευση διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο φτώχειας στη μετέπειτα ζωή τους και έχουν περιορισμένες ευκαιρίες να αναπτύξουν μαθησιακές δεξιότητες και να αξιοποιήσουν το σύνολο των δυνατοτήτων τους. Με το πιλοτικό αυτό έργο συμπληρώνουμε τα ισχύοντα μέτρα για την εγγραφή των παιδιών στο σχολείο με επιπλέον μαθησιακά κίνητρα, επιδιώκοντας ουσιαστικότερα αποτελέσματα. Απώτερος στόχος μας είναι να άρουμε τα ποικίλα εμπόδια, που κρατούν τα παιδιά Ρομά μακριά από τις εκπαιδευτικές ευκαιρίες και παγιδευμένα στον φαύλο κύκλο της πολλαπλής στέρησης, της διαγενεακής φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Πρόθεσή μας είναι με τη συνεργασία του ΙΚΥ να επεκτείνουμε την υλοποίηση ανάλογων προγραμμάτων και σε άλλες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες».
Ο Πρόεδρος του ΙΚΥ Καθηγητής κ. Μιχάλης Κουτσιλιέρης δήλωσε «Το ΙΚΥ μέσα από τις δράσεις του και μέσω των προγραμμάτων που χρηματοδοτεί συμβάλλει πολλαπλά στην ανάπτυξη πολιτικών και για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Σε συνέχεια του εμβληματικού προγράμματος υποτροφιών για Ευπαθείς Κοινωνικές Ομάδες (ΕΚΟ), το οποίο στηρίζει την πρόσβαση και την παραμονή των μαθητών και φοιτητών Ρομά στην ανώτατη εκπαίδευση, το ΙΚΥ έρχεται να υποστηρίξει την πρόληψη του φαινομένου του εκπαιδευτικού, κοινωνικού και εν συνεχεία εργασιακού αποκλεισμού μέσω παρέμβασης για την ενίσχυση της παραμονής στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και τη μείωση του ποσοστού των νέων Ρομά εκτός εκπαίδευσης, κατάρτισης και απασχόλησης (ΝΕΕΤs). Ευχαριστώ τον κ. Σταμάτη και τα στελέχη του για τη συνεργασία σε αυτό το έργο».
Τόσο στο στρατηγικό σχεδιασμό όσο και στην υλοποίηση της δράσης το ΙΚΥ ως δικαιούχος του προγράμματος θα συνεργάζεται στενά με τη Γενική Γραμματεία Κοινωνικής Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, ώστε η πιλοτική αυτή δράση να λειτουργήσει ως εφαλτήριο για τη διαμόρφωση ενός πλέγματος παρεμβάσεων που θα στηρίξουν την υλοποίηση βασικών σχετικών στόχων της νέας Εθνικής Στρατηγικής για την Κοινωνική Ένταξη των Ρομά στον τομέα της εκπαίδευσης.