ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ
ΘΕΜΑ: Καταγγελίες φοιτητών / υποψηφίων για αδιαφανείς διαδικασίες στο πρόγραμμα ΙΚΥ-ΕΚΟ 3
Βεβαιώνουμε ότι το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (Ι.Κ.Υ), ως υπηρεσία διαχείρισης του εν λόγω προγράμματος αλλά και η Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου, θα ήμασταν πολύ χαρούμενοι εάν όλοι οι υποψήφιοι των υποτροφιών στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα/ΕΣΠΑ σχεδιασμένο για «επιμελείς φοιτητές που ανήκουν σε ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες – ελάμβαναν την εν λόγω υποτροφία.
Όμως είναι γνωστό ότι η διαχείριση του παραπάνω προγράμματος, που συγχρηματοδοτείται από τους πόρους του ΕΣΠΑ (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) ακολουθεί πολύ συγκεκριμένους κανόνες/όρους και υφίσταται αυστηρούς «ελέγχους συμμόρφωσης» με τους όρους/κανόνες της προκήρυξης του βάση της ΚΥΑ (99166/Ζ1/20.06.2019; ΦΕΚ 2555/Τ.Β/27.06.2019) για τη διασφάλιση της διαφάνειας και της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων.
Περιληπτικά, στο εν λόγω πρόγραμμα συμμετείχαν περίπου 17,000 υποψήφιοι για να αποδοθούν τουλάχιστον 3,771 υποτροφίες (προϋπολογισμός 13,000,000.00 ευρώ). Με τη σειρά κατάταξης των υποψηφίων, η οποία ανακοινώθηκε (28.02.2020) και στη βάση της μοριοδότησης που επικαλέστηκαν οι υποψήφιοι στην αίτησή τους, προεπιλέχθηκαν οι πρώτοι 5,730 και κλήθηκαν να υποβάλουν τα πιστοποιητικά που αποδείκνυαν τα δηλωθέντα κριτήρια μοριοδότησης.
Αυτό είναι μια πολύπλοκη διαδικασία, δεδομένου ότι πρέπει οι προεπιλεγμένες αιτήσεις να υποβάλλουν εντός τριών (3) μηνών «ΕΜΠΡΟΘΕΣΜΑ» τα πιστοποιητικά απόδειξης της κάθε μία επικαλούμενης μοριοδοτήσης κατά την αίτηση τους. Πρόκειται για σωρεία ειδικών πιστοποιητικών, όπως το ύψος του «κατά κεφαλή έχει την επιμέλεια του υποψηφίου υποτρόφου ή/και άλλων εξαρτώμενων παιδιών, ιδιότητα πολυτέκνου, οικογενειακή κατάσταση (δικαστικές αποφάσεις όταν έχουμε χωρισμένους γονείς ή γονείς σε διάσταση ή μονογονεϊκές οικογένειες, πιστοποιητικά θανάτου, κτλ), περιουσιακά στοιχεία υποψηφίων και των δύο γονέων, απόδειξη ότι ο τόπος σπουδών και κατοικίας είναι διαφορετικός, απόδειξη ότι δεν λαμβάνει ο υποψήφιος επίδομα στέγασης από το ΑΕΙ σπουδών, απόδειξη ότι στον τόπο σπουδών του υποψηφίου κανένας από τους δύο γονείς δεν έχει περιουσιακά στοιχεία, απόδειξη ότι ο υποψήφιος είναι μέλος της μουσουλμανικής μειονότητας ή ότι είναι Ρομά, κτλ.
Για λόγους συμμόρφωσης στους αυστηρούς όρους/κανόνες της προκήρυξης του προγράμματος αλλά και της διασφάλισης της διαφάνειας των διαδικασιών και της ίσης μεταχείρισης των υποψηφίων (επιλεγέντων και επιλαχόντων) η Διεύθυνση των υποτροφιών του Ι.Κ.Υ δεν μπορεί να δεχθεί «ΕΚΠΡΟΘΕΣΜΑ» στοιχεία/πιστοποιητικά μετά την ορισθείσα ημερομηνία. Αυτό αφενός μεν θα αδικούσε (άνιση μεταχείριση) τους «επιλαχόντες δικαιούχους» αφετέρου είναι κακή διοικητική πρακτική και ο έλεγχος που υφίσταται το Ι.Κ.Υ από την αρμόδια διαχειριστική αρχή των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων και άλλους ελεγκτικού μηχανισμούς (ΕΔΕΛ – Ευρωπαϊκή Επιτροπή) είναι εξονυχιστικός και επιβάλλονται κυρώσεις, οι οποίες βαρύνουν το Εθνικό σκέλος του προγράμματος Δημοσίων επενδύσεων. Έτσι και η «καλόπιστη και επιεικής» απόφαση της προηγούμενης Διοίκησης του Ι.Κ.Υ, να κάνει δεκτές, με τη μέθοδο των ενστάσεων, την κατάθεση ελλειπόντων πιστοποιητικών στην προηγούμενη προκήρυξη του προγράμματος (2017-2018), προκάλεσε την παρέμβαση της Διαχειριστικής Αρχής με αποτέλεσμα την εκ των υστέρων «ανάκληση υποτροφιών και ακύρωση υπογεγραμμένων συμβάσεων». Αυτό προκάλεσε τη μέγιστη απογοήτευση των υποτρόφων αλλά και την διεξαγωγή διαδικασιών απόδοσης ευθυνών «κακής διοίκησης» που η σημερινή διοίκηση υφίσταται ενώπιων των διαχειριστικών και ανεξάρτητων ελεγκτικών αρχών (5539/06.11.2019 έγγραφο της ΕΥΔ ΕΠ ΑΝΑΔΕΒΜ και 150/05.06.2020 έγγραφο του ΥΠΑΙΘ).
Με βάση τα παραπάνω και με γνώμονα τη διαφάνεια καθώς και την αρχή της χρηστής διοίκησης και της ίσης μεταχείρισης και της προστασίας της εμπιστοσύνης όλων των υποψηφίων (επιλεγέντων και επιλαχόντων) στη παραπάνω διαδικασία (ΙΚΥ – ΕΚΟ 3) όφειλε να μην κάνει αποδεκτά εκπρόθεσμα πιστοποιητικά. Επιπροσθέτως η πρόσκληση για υποβολή πιθανών ενστάσεων, μία προβλεπόμενη διαδικασία από τους κανόνες των προγραμμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε καμιά περίπτωση δεν ήταν πρόσκληση υποβολής εκπροθέσμων στοιχείων. Η Διεύθυνση Υποτροφιών του Ι.Κ.Υ δέχθηκε μόνο ενστάσεις, που αφορούσαν διευκρινιστικά στοιχεία ήδη «ΥΠΟΒΛΗΘΕΝΤΩΝ» πιστοποιητικών από υποψηφίους (πχ. σε κατατεθέντα εισοδήματος της οικογένειας και τα φορολογικά στοιχεία και των δύο γονέων, ο αριθμός εξαρτώμενων μελών στην οικογένεια ή ανά γονέα, που πιστοποιητικά φορολογικής κατάστασης της ΑΔΑΕ δεν καταγραφόντουσαν όλα τα εξαρτώμενα μέλη των οικογενειών των πολυτέκνων, κτλ.) και τα οποία κατέστη δυνατόν να αποδεχθεί με βάση τους όρους της προκήρυξης. Επίσης, θεράπευσε περιπτώσεις στις οποίες επίσημες αρχές που εκδίδουν πιστοποιητικά μοριοδότησης ανέλαβαν εγγράφως την ευθύνη για την έκδοση ελλείποντος δικαιολογητικού, το οποίο θεραπεύεται με διευκρινιστικό έγγραφο κατά την διαδικασία ενστάσεων.
Η Διοίκηση του Ι.Κ.Υ έχει ήδη καλέσει τους επόμενους 5,104 καταταγέντες υποψηφίους με βάση τα στοιχεία επικαλούμενης μοριοδότησης στην αίτησή τους, προκειμένου να καλυφθούν όλες οι θέσεις μέχρις εξάντλησης του προϋπολογισμού και να ωφεληθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι υποψήφιοι πριν τη λήξη του προγράμματος, έχοντας πετύχει την παράτασή του με έγκαιρη πρωτοβουλία έως τον Απρίλιο 2021.
Η εμπειρία δείχνει ότι τις αιτήσεις και τα πιστοποιητικά μοριοδότησης υποβάλλονται από τρίτα πρόσωπα όπως λογιστές, γονείς ή άλλα άτομα εξ’ ονόματος των φοιτητών με αποτέλεσμα δυστυχώς αυτά να μην συλλέγονται σωστά και να κατατίθενται εμπρόθεσμα.
Το ΙΚΥ σε όλες τις παραπάνω καταγγελίες, διαμαρτυρίες και δημοσιεύματα έχει α) εξετάσει σχετικές ενστάσεις και αιτήσεις θεραπείας , β) απαντήσει εγγράφως σε όλες τις έγγραφες διαμαρτυρίες αιτήσεις, εξωδίκως και υπηρεσιακώς και γ) έχει ελεγχθεί για τις παραπάνω διαδικασίες από όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες.
Ο Πρόεδρος
του Διοικητικού Συμβουλίου του ΙΚΥ
Μιχαήλ Κουτσιλιέρης
Καθηγητής Ιατρικής Σχολής, Ε.Κ.Π.Α